Gemiauw in de lucht
Regio - Afgelopen zaterdag werden we tijdens een vogeltelling op de Sophiapolder aangenaam verrast door de aanwezigheid van een tiental zwartkopmeeuwen op de dijk. Zwartkopmeeuwen broedden pas in Nederland sinds de jaren ’80, maar zijn sindsdien sterk in opkomst.
Deze soort lijkt op de bekende kokmeeuw, maar zijn kop is gitzwart met een felle, rode snavel. In de vlucht zijn ze het beste te herkennen aan de spierwitte vleugels, zonder enige grijze of zwarte tekening. Alleen jongere zwartkopmeeuwen hebben op de vleugeltoppen wat zwarte tekening, maar ook daar is de vleugel voor het grootste deel spierwit. Bovenal hebben zwartkopmeeuwen ook een bekende roep, wat klinkt als een soort gemiauw. Vanaf maart klinkt dit gemiauw weer geregeld boven onze regio, en als je beducht bent op het geluid kan je overal verrast worden door deze schitterende meeuwen!
Op de grond zien we zie hier echter nauwelijks, maar ze foerageren voor een belangrijk deel op boerenland. Meestal zullen ze daar al trappelend zoeken naar wormen, maar ook als de akkers omgeploegd worden of als mest wordt uitgereden is de kans groot dat er zwartkopmeeuwen achter een trekker hangen. Binnen de bebouwde kom laten ze zich, in tegenstelling tot kokmeeuwen, zeer zelden zien.
Het broedgebied van zwartkopmeeuwen ligt met name rondom de Middellandse Zee, waar het zich uitstrekt van Frankrijk tot in Rusland. De noordelijke grens van het verspreidingsgebied is echter steeds meer naar het noorden opgeschoven, en heeft zo ook Nederland bereikt. In eerste instantie broedden zwartkopmeeuwen in Nederland dan ook met name in Zeeland. Daar vormen ze op eilandjes vaak enorme kolonies van honderden broedparen. Ze nemen nu echter ook in de rest van Nederland steeds sterker toe, wat mogelijk komt omdat het hier steeds warmer wordt.
In onze regio hebben nog nooit zwartkopmeeuwen gebroed, maar op de Sophiapolder broedden in het noordelijke (ontoegankelijke deel) al jaren veel meeuwen, visdieven en kluten. De afgelopen vijf jaar heeft daar twee keer ook een paartje zwartkopmeeuw tussen gehangen, maar van broeden was het waarschijnlijk niet gekomen. Ook vorig jaar, toen zich op de dijk een kolonie kokmeeuwen vestigden, hing er weer een paartje zwartkopmeeuw in de kolonie. Afgelopen zaterdag bleken net als afgelopen jaar weer tientallen kokmeeuwen op de dijk te zitten, maar nu zaten er ook al zeker vijf paar zwartkopmeeuwen tussen. Het is niet onwaarschijnlijk dat ze dus in het gebied gaan broeden, een primeur!
Zwartkopmeeuwen trekken weg naar landen in Zuid-Europa om de winter door te brengen, en komen met name in april weer terug in de broedgebieden. De komende weken kan het dus regelmatig voorkomen dat zwartkopmeeuwen overtrekken en dus wellicht ook op de Sophiapolder neer zullen strijken. Let dus goed op wanneer u de komende tijd een opvallende, miauwende roep uit de lucht hoort komen. De kans is groot dat er dan twee meeuwen (mannetje en vrouwtje trekken vrijwel altijd samen op) met spierwitte vleugels vliegen. Een soort die we waarschijnlijk de komende jaren steeds vaker gaan tegenkomen.
Heeft u vragen, zelf wat onbekends gezien of andere opmerkingen? Mail me gerust:
cornelisfokker@gmail.com